Doğu Karadeniz Bölgesinin geleneksel yapım teknikleriyle, ahşap süsleme elemanlarıyla ve sıcak dokusu ile cemaatini ve ziyaretçileri etkileyen 209 yıllık Filak Camii 2020-2021 yıllarında gerçekleşen restorasyonun ardından ibadete açıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 30 Ocak 2022 tarihinde Trabzon’da yaptığı toplu açılışlar kapsamında yeniden ibadete açılan eser, Uzungöl yolu üzerinde olması sebebiyle yoğun şekilde ziyaretçilerini ağırlamaya da başladı.
Cami üzerinde yapıldığı tarihi veren herhangi bir kitabe bulunmamakla birlikte minber üzerinde H.1228 (M.1813) tarihi bulunuyor. Bu tarihin minberin ya da caminin yapım tarihi olduğuna dair herhangi ibare bulunmazken caminin süsleme programının minberle ve diğer ahşap elemanlarla paralellik göstermesi cami ile minberin yaklaşık aynı tarihlerde yapılmış olabileceklerini gösteriyor. Bu da caminin 19. Yüzyılın ilk çeyreğinde yapıldığına bir işaret olarak kabul görüyor.
Restorasyon çalışmaları ile ilgili bilgi veren Trabzon Vakıflar Bölge Müdürü Dr. İsmet Çalık, “Trabzon Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunca onaylı restorasyon projesi kapsamında camiye yapılan özgün olmayan tüm müdahaleler sökülmüş ve eserin orijinal hali ortaya çıkarılmıştır. Ahşap elemanlarda çürüyen kısımlarda bakım, onarım ve değişim imalatları yapılmış, süsleme öğeleri bulunan tavan, korkuluk, minber, mihrap gibi öğeler itina ile temizlenip bakımı yapılmıştır. Ahşap düz tavan ve döşemelerde bozuk olanlar değiştirilmiş, çatı tamamen elden geçirilerek, ısı ve su yalıtımı yapılarak oluklu kiremit ile kaplanmıştır. Taş cephelerde derzler yenilenmiş, temizlik yapılmış ve atıl durumdaki bodrum kat düzenlenerek okuma odaları gün yüzüne çıkarılmıştır. Yapıyla uyumsuz olan betonarme iki şerefeli betonarme minare kısaltılarak bir şerefeli hale getirilmiştir. Yapıda elektrik tesisatı tamamen yenilenmiş ses sistemi ve aydınlatmalar ile kullanım ve görsel anlamda bütünlük sağlanmıştır. Çevre düzenlemeleri de tamamlanan eser, yeniden ibadete açılarak özlediği cemaatine kavuşmuştur. Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğünce yürütülen restorasyon çalışmalarına yaklaşık bir milyon 100 bin TL harcama yapılmış olup gerek vakıf eserlerin ihyası gerekse bölge turizmine katkı anlamında önemli bir hizmet gerçekleştirilmiştir” dedi.
